Wśród około 50 milionów ludzi, którzy zginęli w czasie drugiej wojny światowej, kilkanaście milionów stanowią cywilne ofiary polityki eksterminacyjnej niemieckiej Trzeciej Rzeszy. Z tego ponad milion straciło życie w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i ośrodku zagłady Auschwitz. Po raz pierwszy w dziejach cywilizacji zaplanowano i dokonano zbrodni na tak wielką skalę oraz zastosowano przemysłowe metody uśmiercania. 

U podstaw nazistowskiej polityki ekspansji i eksterminacji leżały nie tylko dążenia do politycznej dominacji nad Europą i światem, lecz również plany dokonania na obszarach uznanych za niemiecką „przestrzeń życiową” daleko idących zmian demograficznych w myśl nazistowskiej doktryny rasowej. Głosiła ona nierówność biologiczną oraz prawo „lepszych” narodów germańskich do dominacji i decydowania o fizycznym losie narodów „gorszych”, takich jak Żydzi, Romowie, czy Słowianie.

Pojęcie niemieckiej „przestrzeni życiowej” (Lebensraum), a równocześnie charakter zmian demograficznych na tym obszarze, zostały sprecyzowane w wielu dokumentach ruchu hitlerowskiego. Adolf Hitler stwierdził w Mein Kampf:

Aby nie było wątpliwości co do celu tych zamierzeń, w listopadzie 1937 r. na tajnej konferencji z udziałem dowódców wojskowych i ministra spraw zagranicznych Hitler oznajmił:

Myśl tę rozwinął i uzupełnił Heinrich Himmler w lipcu 1942 r.:

Likwidacja „ludów Wschodu” miała przybrać różne formy: od germanizacji pewnej części ludzi „zdatnych” rasowo, poprzez różne formy działań zmierzających do zmniejszenia rozrodczości i przyspieszenia wymieralności, do bezpośredniej fizycznej zagłady.